BIBLIJNE DOWODY PRAWDZIWOŚCI EWANGELII PAWŁOWEJ

Usprawiedliwienie Galatów faktem bezspornym

3

1 O, nierozumni Galaci! Któż was urzekł, was, przed których oczami nakreślono obraz Jezusa Chrystusa ukrzyżowanego? 2 Tego jednego chciałbym się od was dowiedzieć, czy Ducha otrzymaliście dzięki uczynkom wymaganym przez Prawo^s, czy z powodu posłuszeństwa wierze? 3 ,2  Galaci, poganie z pochodzenia, dzięki cudom towarzyszącym ich nawróceniu (3 ,4 ) już zostali przekonani, że przyjęli prawdziwą religię, uzyskując usprawiedliwienie, i to zgodnie z zapowiedziami ST o niezwykłych wydarzeniach towarzyszących przyjściu Mesjasza; por. Iz 44 ,3 ; 59 ,21 ; Jr 31 ,33 n; Ez 11 ,19 ; Jl 3 ,1 -5 oraz Dz 2 ,15 -21 ; 10 ,44 -47 ; 11 ,15 nn; 15 ,8 n. 3 Czyż jesteście aż tak nierozumni, że zacząwszy duchem, chcecie teraz kończyć ciałem? 3 ,3  Aluzja do obrzezania. 4 Czyż tak wielkich rzeczy doznaliście 3 ,4  Inni tłum.: „Czyż tak wiele cierpieliście na próżno?” Druga część tego zdania różnie tłum. na próżno? A byłoby to rzeczywiście na próżno. 5 Czy Ten, który udziela wam Ducha i działa cuda wśród was, [czyni to] dzięki uczynkom wymaganym przez Prawo, czy też z powodu posłuszeństwa wierze?

Wzorem Abrahama 3,6-9 Abraham został usprawiedliwiony (Rdz 15,6) przed wprowadzeniem obrzezania (Rdz 17,10-14.23-27) i przed nadaniem Prawa na Synaju (Wj rozdz. 19–31).

6 W taki sam sposób Abraham uwierzył Bogu, i to mu policzono za sprawiedliwość 3 ,6  Rdz 15 ,6 .. 7 Zrozumiejcie zatem, że ci, którzy polegają na wierze, ci są synami Abrahama. 8 I stąd Pismo, widząc, że w przyszłości Bóg dzięki wierze będzie dawał poganom usprawiedliwienie, już Abrahamowi oznajmiło tę radosną nowinę: W tobie będą błogosławione wszystkie narody 3 ,8  Rdz 12 ,3 ; 18 ,18 .. 9 I dlatego ci, którzy żyją dzięki wierze, mają uczestnictwo w błogosławieństwie wraz z Abrahamem, który dał posłuch wierze 3 ,9  Judaizujący gorliwcy jako warunek zbawienia wysuwają łączność z Abrahamem. Kontrargument Apostoła: nie polega ona na poddaniu się obrzezaniu, lecz na posiadaniu takiej samej wiary, jaką miał Abraham; por. Łk 19 ,9 ..

USPRAWIEDLIWIENIE A PRAWO I OBIETNICA

Prawo źródłem przekleństwa 3,10nn Pwt 27,26 (LXX); Ha 2,4 (Rz 1,17; Hbr 10,38); Kpł 18,5. Nie kwestionowanym założeniem było to, że człowiek siłami przyrodzonymi nie zdoła wypełnić wszystkich przepisów Prawa.

10 Natomiast na tych wszystkich, którzy polegają na uczynkach wymaganych przez Prawo, ciąży przekleństwo. Napisane jest bowiem: Przeklęty każdy, kto nie wypełnia wytrwale wszystkiego, co nakazuje wykonać Księga Prawa. 11 A że w Prawie nikt nie osiąga usprawiedliwienia przed Bogiem, wynika stąd, że sprawiedliwy żyć będzie dzięki wierze. 12 Prawo zaś nie uwzględnia wiary, lecz [mówi]: Kto wypełnia przepisy, dzięki nim żyć będzie.

13 Z tego przekleństwa Prawa Chrystus nas wykupił – stawszy się za nas przekleństwem 3 ,13  „Przekleństwem” jest Chrystus, na zasadzie dobrowolnego zadośćuczynienia, przez przyjęcie na siebie solidarności z grzeszną, a więc przeklętą ludzkością. Apostoł cytuje tu Pwt 21 ,23 , zamieniając imiesłów „przeklęty przez Boga” na abstrakcyjny rzeczownik „przekleństwo”, żeby nie sugerować, że Chrystus był osobiście przeklęty., bo napisane jest: Przeklęty każdy, którego powieszono na drzewie – 14 aby błogosławieństwo Abrahama stało się w Chrystusie Jezusie udziałem pogan i abyśmy przez wiarę otrzymali obiecanego Ducha.

Wyższość obietnicy

15 3 ,15 n Terminy „obietnica” i „testament” są tu używane zamiennie. Bracia^s, użyję przykładu ze stosunków między ludźmi. Nikt nie obala ani nie zmienia testamentu prawnie sporządzonego, choć jest on jedynie dziełem ludzkim. 16 Otóż to właśnie Abrahamowi i jego potomstwu dano obietnice. I nie mówi [Pismo]: „i potomkom”, co wskazywałoby na wielu, ale [wskazano] na jednego: i potomkowi twojemu, którym jest Chrystus 3 ,16  Hebr. wyraz „nasienie” użyty w Rdz 12 ,7 może mieć znaczenie zbiorowe – „potomstwo” oraz jednostkowe – „potomek”. Święty Paweł podkreśla, że natchniony autor Pięcioksięgu umyślnie użył tego wyrazu w sensie jednostkowym, by można go było odnieść do najważniejszego potomka Abrahama – Chrystusa.. 17 A chcę przez to powiedzieć: testamentu, uprzednio przez Boga prawnie ustanowionego, Prawo, które powstało czterysta trzydzieści lat później, nie może obalić, tak by unieważnić obietnicę. 18 Bo gdyby dziedzictwo pochodziło z Prawa, tym samym nie mogłoby pochodzić z obietnicy. A tymczasem przez obietnicę Bóg okazał łaskę Abrahamowi.

19 Na cóż więc Prawo? Zostało ono dodane ze względu na przestępstwa aż do przyjścia Potomka, któremu udzielono obietnicy; przekazane zostało przez aniołów 3 ,19  „Przestępstwa” – sens może być dwojaki: 1 ) Prawo, wskazując, co dobre, a co złe, chroni tym samym od grzechu; 2 ) Prawo, dając poznanie zła, a nie udzielając sił do opierania się mu, pomnaża upadki. Za sensem drugim przemawia Rz 4 ,15 ; 5 ,20 ; 7 ,7 ; „aniołów” – tak sądziła tradycja żydowska; echem jej są: Dz 7 ,38 .53 ; Hbr 2 ,2 .; podane przez pośrednika. 20 Pośrednika jednak nie potrzeba, gdy chodzi o jedną osobę, a Bóg właśnie jest sam jeden 3 ,20  Domyślnie: „przy udzielaniu obietnicy”. A zatem Prawo, jako nadane przez pośrednictwo anielskie czy ludzkie, jest tym samym niższe od obietnicy, jako udzielonej wprost przez Boga..

21 A czy może Prawo to sprzeciwia się obietnicom Bożym? Żadną miarą! Gdyby mianowicie dane było Prawo, mające moc udzielania życia, wówczas rzeczywiście usprawiedliwienie płynęłoby z Prawa. 22 Lecz Pismo poddało 3 ,22  Dosł.: „zamknęło”, tzn. stwierdziło wielokrotnie, że przeklęci są wszyscy nie zachowujący Prawa; por. Rz 11 ,32 . wszystko pod [władzę] grzechu, aby obietnica dostała się dzięki wierze w Jezusa Chrystusa tym, którzy wierzą.

Ograniczone zadanie Prawa

23 Do czasu przyjścia wiary byliśmy poddani pod straż Prawa i trzymani w zamknięciu aż do przyszłego objawienia się wiary. 24 Tym sposobem Prawo stało się dla nas wychowawcą 3 ,24  „Wychowawcą” (pedagogiem), dosł.: „prowadzącym chłopców” do szkoły, a takim był w starożytności zasadniczo niewolnik., [który miał prowadzić] ku Chrystusowi, abyśmy dzięki wierze uzyskali usprawiedliwienie. 25 Gdy jednak wiara nadeszła, już nie jesteśmy poddani wychowawcy. 26 Wszyscy bowiem przez wiarę jesteście synami Bożymi – w Chrystusie Jezusie. 27 Bo wy wszyscy, którzy zostaliście ochrzczeni w Chrystusie, przyoblekliście się w Chrystusa. 28 Nie ma już Żyda ani poganina, nie ma już niewolnika ani człowieka wolnego, nie ma już mężczyzny ani kobiety, wszyscy bowiem jesteście kimś jednym 3 ,28  Tzn. jako zbiorowość Ciała Chrystusa, a jeden dla drugiego również Chrystusem; por. Rz 12 ,5 ; 1 Kor 12 , 12 n.27 ; Ga 2 ,20 . w Chrystusie Jezusie. 29 Jeżeli zaś należycie do Chrystusa, to jesteście też potomstwem Abrahama, dziedzicami zgodnie z obietnicą.