2

1 W ten sposób zostały ukończone niebo i ziemia oraz wszystkie zastępy jej [stworzeń].

2 A gdy ukończył w dniu szóstym swe dzieło, nad którym pracował, odpoczął 2 ,2  Dosł.: „przestał pracować”. Według autora Bóg niejako swym przykładem uświęca siódmy dzień tygodnia, zresztą obchodzony jako święty być może już w czasach przedizraelskich; zob. przyp. do 1 ,1  oraz Wj 20 ,8 .11 . Oczywiście, o „zmęczeniu się” mowy tu być nie może. dnia siódmego po całym swym trudzie, jaki podjął. 3 Wtedy Bóg pobłogosławił ów siódmy dzień i uczynił go świętym; w tym bowiem dniu odpoczął po całej swej pracy, którą wykonał, stwarzając.

4 Oto są dzieje początków po stworzeniu nieba i ziemi.

Drugi opis stworzenia człowieka

Gdy Pan 2 ,4  W hebr. występuje tu JAHWE, imię własne Boga Izraela; zob. Wj 3 ,14 n. Bóg uczynił ziemię i niebo, 5 nie było jeszcze żadnego krzewu polnego na ziemi ani żadna trawa polna jeszcze nie wzeszła – bo Pan Bóg nie zsyłał deszczu na ziemię, bo nie było człowieka, który by uprawiał ziemię, 6 a nurt [wody] wypływał z ziemi 2 ,6  Przekład przypuszczalny; por. Hi 36 ,27 ., aby w ten sposób nawadniać całą powierzchnię gleby – 7 wtedy to Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia 2 ,7  Wprawdzie zwrot ten jest ścisłym odpowiednikiem „duszy” (por. 2 ,19 ; 7 ,22 ), jednak w dalszym ciągu opowiadania (2 ,19 n) zostanie wyraźnie zaznaczona różnica pomiędzy człowiekiem a zwierzętami., wskutek czego stał się człowiek istotą żywą.

Pierwotny stan szczęścia

8 A zasadziwszy ogród w Edenie 2 ,8  Ta geograficzna nazwa raju odpowiada mezopotamskiej nazwie edinu – równina, step. na wschodzie, Pan Bóg umieścił tam człowieka, którego ulepił. 9 Na rozkaz Pana Boga wyrosły z gleby wszelkie drzewa miłe z wyglądu i smaczny owoc rodzące oraz drzewo życia w środku tego ogrodu i drzewo poznania dobra i zła 2 ,9  Dwa drzewa rajskie są symbolami: „drzewo życia” – symbolem pozaprzyrodzonego daru nieśmiertelności, jakim się cieszył człowiek przed upadkiem; „drzewo poznania dobra i zła” – symbolem osądzania tego, co jest moralnie dobre, a co złe – słowem, samowiedzy moralnej i samostanowienia. Symbol ten należy rozumieć w świetle opisu upadku prarodziców w 3 ,1 -7 ..

10 Z Edenu zaś wypływała rzeka, aby nawadniać ów ogród, i stamtąd się rozdzielała, dając początek czterem rzekom 2 ,10  Z czterech rzek rajskich da się ustalić tożsamość dwóch ostatnich – Tygrysu i Eufratu, co wskazywałoby na to, że ogród Eden łączono z Mezopotamią. Być może, rzeki te stanowią tylko symbol niezwykłej urodzajności Edenu.. 11 Nazwa pierwszej – Piszon; jest to ta, która okrąża cały kraj Chawila, gdzie się znajduje złoto. 12 A złoto owej krainy jest wyborne; jest tam także wonna żywica i onyks. 13 Nazwa drugiej rzeki – Gichon; okrąża ona cały kraj Kusz^s. 14 Nazwa rzeki trzeciej – Chiddekel; płynie ona na wschód od Aszszuru^s. Rzeka czwarta to Perat.

15 Pan Bóg wziął zatem człowieka i umieścił go w ogrodzie Eden, aby uprawiał go i doglądał. 16 A tak przykazał Pan Bóg człowiekowi: «Z wszelkiego drzewa tego ogrodu możesz spożywać do woli, 17 ale z drzewa poznania dobra i zła nie wolno ci jeść, bo gdy z niego spożyjesz, niechybnie umrzesz» 2 ,17  Po przekroczeniu zakazu człowiek nie będzie mógł nadal jeść owoców drzewa życia – za niezachowanie tego nakazu utraci dar nieśmiertelności..

18 Potem Pan Bóg rzekł: «Nie jest dobrze, żeby mężczyzna był sam; uczynię mu zatem odpowiednią dla niego pomoc». 19 Ulepiwszy z gleby wszelkie zwierzęta lądowe i wszelkie ptaki podniebne, Pan Bóg przyprowadził je do mężczyzny, aby przekonać się, jak on je nazwie. Każde jednak zwierzę, które określił mężczyzna, otrzymało nazwę „istota żywa”. 20 I tak mężczyzna dał nazwy wszelkiemu bydłu, ptakom podniebnym i wszelkiemu zwierzęciu dzikiemu, ale nie znalazła się pomoc odpowiednia dla mężczyzny.

21 Wtedy 2 ,20  Autor podkreśla tu, że mężczyzna nie znalazł wśród zwierząt istoty równej sobie. to Pan sprawił, że mężczyzna pogrążył się w głębokim śnie, i gdy spał, wyjął jedno z jego żeber, a miejsce to zapełnił ciałem. 22 Po czym Pan Bóg z żebra 2 ,21  Niewiasta została wzięta z „żebra” czy „boku” mężczyzny, co znaczy, że dzieli z nim jego naturę, jest jak on powołana do przyjaźni z Bogiem. „Żebro” i „życie” były u starożytnych Semitów pojęciami bliskimi., które wyjął z mężczyzny, zbudował niewiastę. A gdy ją przyprowadził do mężczyzny, 23 mężczyzna powiedział:

«Ta dopiero jest kością z moich kości i ciałem z mego ciała!

Ta będzie się zwała niewiastą, bo ta z mężczyzny została wzięta» 2 ,23  Hebr. tekst ma grę słów: isz (mąż) i iszsza (niewiasta), nie do oddania w dzisiejszym języku polskim; por. vir – virago w Wlg, a u Wujka: „mąż” – „mężyna”..

24 Dlatego to mężczyzna opuszcza ojca swego i matkę swoją i łączy się ze swą żoną tak ściśle, że stają się jednym ciałem 2 ,24  Wniosek ten stwierdza, że związek małżeński w myśli Bożej jest związkiem monogamicznym, tj. jednego mężczyzny z jedną kobietą; por. Mk 10 ,4 -9  par..

25 Chociaż mężczyzna i jego żona byli nadzy, nie odczuwali wobec siebie wstydu.