Powszechnie się przyjmuje, że Pierwszy List do Tesaloniczan stanowi najstarszy pomnik literacki twórczości św. Pawła i pierwsze pismo NT. Datę jego powstania wyznacza się na okres drugiej podróży apostolskiej, czyli rok 50/51 po Chr. List ten skierowany jest do wiernych mieszkających w Tesalonice (później: Saloniki), w stolicy rzymskiej prowincji Macedonii i siedzibie prokonsula. Miasto to leżało u wybrzeży Morza Egejskiego, przy słynnym rzymskim gościńcu (Via Egnatia), łączącym Bizancjum z Rzymem. Tego rodzaju położenie zapewniało mu rolę ważnego ośrodka życia gospodarczego, handlowego i kulturalnego. Po bitwie pod Filippi (42 przed Chr.) Tesalonika otrzymuje prawa miasta wolnego (civitas libera) z własnym samorządem sprawowanym przez pięciu lub sześciu politarchów (por. Dz 17,6).
Św. Paweł przybył tam ok. roku 50, rozpoczynając swe nauczanie w synagogach. Na owoce pracy apostolskiej nie potrzeba było długo czekać, gdyż nie tylko Żydzi, ale i znaczna liczba pogan przyjęła głoszoną przez niego Ewangelię. Wywołane z poduszczenia miejscowych przeciwników rozruchy zmuszają jednak Pawła do opuszczenia miasta (Dz 17,1-10). Gdy weźmiemy pod uwagę treść oraz rozległą tematykę obu listów, przyjąć należy, że działalność ta trwać musiała 2-3 miesięcy. Trudno bowiem przypuścić, by na założenie gminy, rekrutującej się w większości z pogan (1 Tes 1,9; 1 Tes 2,14), oraz doprowadzenie do rozkwitu i względnej stabilizacji (1 Tes 3,8) wystarczyło tylko kilka tygodni (Dz 17,2) owocnej działalności Apostoła (1 Tes 2,7-12). Po opuszczeniu Tesaloniki św. Paweł wywiera wpływ na tamtejszy Kościół za pośrednictwem swych przedstawicieli lub listów.
Jakkolwiek życie religijne i społeczne wiernych tego Kościoła było na ogół zadowalające, to jednak nie zabrakło również cieni. Tym brakom w wierze (por. 1 Tes 3,10) chce Apostoł zaradzić za pośrednictwem listu. Niedociągnięcia te były następujące: 1. Nawróceni na chrześcijaństwo poganie przekonani byli o rychłym nadejściu końca świata, wobec czego ogarnęła ich apatia w stosunku do wszelkich przejawów życia codziennego, a w szczególności ekonomiczno-etycznego (1 Tes 4,3nn); 2. z niewłaściwą interpretacją zapowiedzi eschatologicznych łączyli niepokój o los umarłych oraz obawy związane z osobistym uczestnictwem w powtórnym przyjściu Chrystusa na sąd ostateczny - paruzji (1 Tes 4,13nn); 3. judeochrześcijanie nie mogli pojąć faktu ustania przepisów obrzędowych ST.
W tym kierunku idą zatem rozwiązania trudności i pouczenia apostolskie tego listu.