EWANGELIA WEDŁUG ŚWIĘTEGO JANA

DZIAŁALNOŚĆ JEZUSA CHRYSTUSA JAKO SŁOWA, ŚWIATŁOŚCI I ŻYCIA

O SŁOWIE

Prolog

1

1 Na początku było Słowo 1 ,1  „Słowo” – druga Osoba Trójcy Przenajświętszej (zob. Wstęp); „u Boga” – tylko taki przekład jest odpowiednikiem użytego tu hellenistycznego zwrotu.,

a Słowo było u Boga,

i Bogiem było Słowo.

2 Ono było na początku u Boga.

3 Wszystko przez Nie się stało 1 ,3  Niektórzy łączą ten stych w jedno zdanie z 4 a: „Co się stało, w Nim było życiem” lub: „Co się stało z Nim, było życiem”.,

a bez Niego nic się nie stało,

[z tego], co się stało.

4 W Nim było życie 1 ,4  „Życie” – Słowo, Syn Ojca, zawiera w sobie pełnię życia (3 ,14 ; 17 ,2 ), samo jest życiem (11 ,25 ; 14 ,6 ; 1  J 1 ,1 ) i jako takie jest także źródłem życia nadprzyrodzonego dla każdego człowieka; „światłością” – Słowo, na podobieństwo światła, prowadzi ludzi do Boga i udziela im szczęścia, życia, zbawienia wiecznego (3 ,19 ; 9 ,35 -39 ; 12 ,35 n.46 ; por. Dz 5 ,20 ; por. Prz 4 ,1 .18 n; Iz 9 ,1 ; 45 ,7 ; Łk 1 ,79 ). Światłość ta przezwycięży ciemności (8 ,12 ; 12 ,46 ).,

a życie było światłością ludzi,

5 a światłość w ciemności świeci

i ciemność jej nie ogarnęła.

6 Pojawił się człowiek posłany przez Boga –

Jan mu było na imię 1 ,6  Za życia Ewangelisty rozpowszechniały się błędne przekonania, jakoby obiecanym Mesjaszem był właśnie Jan Chrzciciel. Natchniony Autor odrzuca je; por. 1 ,15 .19 -34 ; 3 ,22 n; Mt 3 ,1 nn; Łk 1 ,5 nn.57 nn. .

7 Przyszedł on na świadectwo,

aby zaświadczyć o światłości,

by wszyscy uwierzyli przez niego.

8 Nie był on światłością,

lecz [został posłany], aby zaświadczyć o światłości.

9 Była światłość prawdziwa,

która oświeca każdego człowieka,

gdy na świat przychodzi 1 ,9  Ostatnie zdanie poboczne można odnieść bądź do człowieka, bądź do światłości. To ostatnie jest bardziej prawdopodobne..

10 Na świecie było [Słowo],

a świat stał się przez Nie,

lecz świat 1 ,10  „Świat” – w NT oznacza przede wszystkim tych ludzi, którzy pozostają we wrogim stosunku do Boga i Jego przykazań; „nie poznał” – w terminologii semickiej, zwłaszcza Janowej, „poznać” oznacza nie tyle akt umysłu, ile zmianę całej moralnej postawy człowieka wobec miłującego Boga, który mu się objawia (8 ,32 .55 ; 10 ,14 ; 16 ,3 ; 17 ,3 ; 1 J 2 ,4 ; 4 ,8 ; por. Jr 22 ,15 n). Jest to proces dynamiczny. Go nie poznał.

11 Przyszło do swojej własności,

a swoi Go nie przyjęli.

12 Wszystkim tym jednak, którzy Je przyjęli,

dało moc, aby się stali dziećmi Bożymi 1 ,12  Człowiek staje się dzieckiem Bożym przez łaskę. Droga do dziecięctwa Bożego prowadzi poprzez wiarę w Syna Bożego (3 ,12 ); por. Mt 5 ,9 ; Rz 8 ,14 ; Ga 3 ,26 ; 4 ,5 ; 1 J 3 ,1 .,

tym, którzy wierzą w imię^s Jego –

13 którzy ani z krwi,

ani z żądzy ciała,

ani z woli męża,

ale z Boga się narodzili.

14 1 ,13  Kilka rkp oraz cyt. u Ojców Kościoła pozwala odczytać: „który... się narodził”. Wówczas byłaby to aluzja do odwiecznych narodzin Słowa lub Jego wcielenia z Matki Dziewicy.A Słowo stało się ciałem 1 ,14  „Ciałem” – hebraizm, znaczy tyle, co „człowiekiem”; „zamieszkało” – podobnie jak w ST w czasie wędrówki do Ziemi Obiecanej, a później w świątyni, Pan Bóg przebywał wśród swego ludu, czemu dawał symboliczny wyraz m.in. w obłoku w czasie dnia, a w słupie ognistym w nocy (por. Wj 13 ,21 n; 24 ,16 ; 1  Krl 8 ,10 n; Ez 9 ,3 ), tak przez wcielenie Jezus Chrystus realnie zamieszkał wśród nas. Eucharystia to kontynuuje; „pełen” – połączenie tego nieodmiennego przymiotnika raczej z rzeczownikiem „Jednorodzony” niż ze „Słowem” lub z „chwałą” dyktują reguły gramatyczne języka Janowego. Niektórzy upatrują tu echo Wj 34 ,6 .

i zamieszkało wśród nas.

I oglądaliśmy Jego chwałę,

chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca,

pełen 1 ,15  Słowa Jana są orędziem nauczającego Kościoła; tym tłumaczy się użycie czasu przeszłego „Ten był” – o Jezusie. łaski i prawdy.

15 Jan daje o Nim świadectwo i głośno woła w słowach: «Ten był, o którym powiedziałem: Ten, który po mnie idzie, przewyższył mnie godnością, gdyż był wcześniej ode mnie». 16 Z Jego pełności wszyscy otrzymaliśmy – łaskę po łasce 1 ,16  Tzn. łaskę Przymierza Nowego po łasce Starego (por. 1 ,17 ), jakby „na miejsce”, lub: w następstwie łaski wcielenia – łaskę uczestnictwa w życiu Syna Bożego (1 ,12 ).. 17 Podczas gdy Prawo zostało dane za pośrednictwem Mojżesza, łaska i prawda przyszły przez Jezusa Chrystusa. 18 Boga nikt nigdy nie widział; ten Jednorodzony Bóg, który jest w łonie Ojca, [o Nim] pouczył 1 ,18  Dopiero Jezus Chrystus przekazał pełnię prawd objawionych o Ojcu: 3 ,11 ; 6 ,46 ; 7 ,16 ; 14 ,6 -11 ; Mt 11 ,27 ..

PIERWSZA PASCHA – ŚWIADECTWA I ZNAKI

Świadectwo Jana Chrzciciela

19 Takie jest świadectwo Jana. Gdy Żydzi 1 ,19  W czwartej Ewangelii – zazwyczaj wrogo nastawieni do Jezusa. wysłali do niego z Jerozolimy kapłanów i lewitów^s z zapytaniem: «Kto ty jesteś?», 20 on wyznał, a nie zaprzeczył, oświadczając: «Ja nie jestem Mesjaszem». 21 Zapytali go: «Cóż zatem? Czy jesteś Eliaszem?» 1 ,21  Por. Ml 3 ,23 n; Pwt 18 ,15 . Odrzekł: «Nie jestem». «Czy ty jesteś prorokiem?» Odparł: «Nie». 22 Powiedzieli mu więc: «Kim jesteś, abyśmy mogli dać odpowiedź tym, którzy nas wysłali? Co mówisz sam o sobie?» 23 Powiedział: «Jam głos wołającego na pustyni: Prostujcie drogę Pańską 1 ,23  Iz 40 ,3 ., jak rzekł prorok Izajasz». 24 A wysłannicy byli spośród faryzeuszów^s. 25 I zaczęli go pytać, mówiąc do niego: «Czemu zatem chrzcisz, skoro nie jesteś ani Mesjaszem, ani Eliaszem, ani prorokiem?» 26 Jan im tak odpowiedział: «Ja chrzczę wodą. Pośród was stoi Ten, którego wy nie znacie, 27 który po mnie idzie, a któremu ja nie jestem godzien odwiązać rzemyka u Jego sandała». 28 Działo się to w Betanii 1 ,28  Część rkp ma: „Betabara”., po drugiej stronie Jordanu, gdzie Jan udzielał chrztu.

29 Nazajutrz zobaczył podchodzącego ku niemu Jezusa i rzekł: «Oto Baranek Boży 1 ,29  Określenie to nawiązuje do Sługi Pańskiego z Iz 53 ,7 (por.Kpł 14 ,13 .21 .24 n) oraz do baranka paschalnego z Wj 12 ,3 n; por. Ap 5 ,6 ., który gładzi grzech świata. 30 To jest Ten, o którym powiedziałem: Po mnie przyjdzie Mąż, który mnie przewyższył godnością, gdyż był wcześniej ode mnie. 31 Ja Go przedtem nie znałem, ale przyszedłem chrzcić wodą w tym celu, aby On się objawił Izraelowi». 32 Jan dał takie świadectwo: «Ujrzałem Ducha, który zstępował z nieba jak gołębica i spoczął na Nim. 33 Ja Go przedtem nie znałem, ale Ten, który mnie posłał, abym chrzcił wodą, powiedział do mnie: „Ten, nad którym ujrzysz Ducha zstępującego i spoczywającego na Nim, jest Tym, który chrzci Duchem Świętym” 1 ,33  Por. Mt 3 ,11 par. Chrystus pośle Ducha Świętego po swoim zmartwychwstaniu: 3 ,5 ; 7 ,37 nn; 14 ,16 n; 16 ,7 n; 20 ,22 ; Dz 1 ,5 ; 2 ,1 -4 .. 34 Ja to ujrzałem i daję świadectwo, że On jest Synem Bożym».

Świadectwo uczniów

35 Nazajutrz Jan znowu stał w tym miejscu wraz z dwoma swoimi uczniami 36 i gdy zobaczył przechodzącego Jezusa, rzekł: «Oto Baranek Boży». 37 Dwaj uczniowie usłyszeli, jak mówił, i poszli za Jezusem. 38 Jezus zaś, odwróciwszy się i ujrzawszy, że oni idą za Nim, rzekł do nich: «Czego szukacie?» Oni powiedzieli do Niego: «Rabbi! – to znaczy: Nauczycielu – gdzie mieszkasz?» 39 Odpowiedział im: «Chodźcie, a zobaczycie». Poszli więc i zobaczyli, gdzie mieszka, i tego dnia pozostali u Niego. Było to około godziny dziesiątej 1 ,39  Tj. czwartej po południu.. 40 Jednym 1 ,40  Drugim był zapewne sam Ewangelista – Jan; por. 13 ,23 ; 20 ,2 ; 21 ,7 .20 -24 . z dwóch, którzy to usłyszeli od Jana i poszli za Nim, był Andrzej, brat Szymona Piotra. 41 Ten spotkał najpierw swego brata i rzekł do niego: «Znaleźliśmy Mesjasza» – to znaczy: Chrystusa. 42 I przyprowadził go do Jezusa. A Jezus, wejrzawszy na niego, powiedział: «Ty jesteś Szymon, syn Jana 1 ,42  „Jana” (tak jeszcze w 21 ,15 nn) – odmiennie niż w Mt 16 ,17 – różnie filologicznie wyjaśniane formy; „Kefas” – zob. Mt 16 ,18 . ; ty będziesz nazywał się Kefas» – to znaczy: Piotr.

43 Nazajutrz [Jezus] postanowił udać się do Galilei. I spotkał Filipa. Jezus powiedział do niego: «Pójdź za Mną!» 44 Filip zaś pochodził z Betsaidy, z miasta Andrzeja i Piotra. 45 Filip spotkał Natanaela 1 ,45  Jeszcze raz wystąpi on w 21 ,2 . Powszechnie się uważa, że jest to drugie imię Bartłomieja, którego Synoptycy wymieniają zaraz po Filipie (Mt 10 ,3 ; Mk 3 ,18 ; Łk 6 ,14 ). i powiedział do niego: «Znaleźliśmy Tego, o którym pisał Mojżesz w Prawie^s i Prorocy – Jezusa, syna Józefa, z Nazaretu». 46 Rzekł do niego Natanael: «Czy może być co dobrego z Nazaretu?» Odpowiedział mu Filip: «Chodź i zobacz». 47 Jezus ujrzał, jak Natanael podchodzi do Niego, i powiedział o nim: «Oto prawdziwy Izraelita, w którym nie ma podstępu». 48 Powiedział do Niego Natanael: «Skąd mnie znasz?» Odrzekł mu Jezus: «Widziałem cię, zanim cię zawołał Filip, gdy byłeś pod figowcem» 1 ,48  Jezus przypomniał mu jakieś szczególne przeżycie, wiadome tylko Bogu.. 49 Odpowiedział Mu Natanael: «Rabbi, Ty jesteś Synem Bożym 1 ,49  Tytuł mesjański, podobnie jak „Król Izraela”; por. Mt 4 ,3 ; 16 ,16 ., Ty jesteś Królem Izraela!» 50 Odparł mu Jezus: «Czy dlatego wierzysz, że powiedziałem ci: Widziałem cię pod figowcem? Zobaczysz jeszcze więcej niż to». 51 Potem powiedział do niego: «Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Ujrzycie niebiosa otwarte i aniołów Bożych wstępujących i zstępujących nad Syna Człowieczego» 1 ,51  Por. Rdz 28 ,12 -17 ; Dn 7 ,13 n. To przenośne określenie charakteryzuje całość ziemskiego życia Jezusa jako Mesjasza, który łączy ziemię z niebem..